Me. Francelina
Ximenes Freitas, FdCC
(2010 - 2015)
a. Biografia Directora
Naran : Me. Francelina Ximenes
Freitas, FdCC
Local /Data de nascimento : Gari-uai, 1 de Agosto de 1970
Morada :
Madres Canossianas Has-laran
- Comoro
No. Contacto : +67077338457,
E-mail : freitasfdcc@gmail.com
b.
HABILITAÇÕES
LITERÁRIAS :
·
Escola
Primaria Pública Gari-uai ( SDN 3 ) iha tinan 1979 - 1983
·
Escola
Pre-Secundária Pública Tiri-lolo Baucau ( SMPN 1 ) iha tinan 1983-1986
·
Escola
Secundária Católica Santo Antonio Baucau
iha tinan 1986 -1989
·
Bacharelato
(D3) formação ba Professores Religião Moral( IPI-Filial Dili) iha tinan 1993 –
1997
·
Licenciatura
ba Formação ba Professores Religião
Moral (ICR-Dili) iha tinan 2009-2012
c.
FORMAÇÃO
PROFISSIONAL
·
Tuir
curso Kapasitasaun ba kargu nudar Director da Escola 70 horas
iha Manatuto iha 2000
·
Tuir
cursu intensivu ba lingua portuguesa hosi tinan 2003 - 2013
·
Tuir
cursu gestaun Eskolar iha Dili tinan 2005
·
Tuir
curso Akompanhamentu iha Filipina iha
2006
d.
EXPERIENCIA
PROFISSIONAL
·
Hanorin
iha escola Primaria Católica Santo Antonio Baucau iha tinan 1990-1991
·
Hanorin
iha Escola Pre-Secundria Pública Becora iha tihan 1994 – 1995
·
Directora
Escola Secundária Católica Santo Antonio Manatuto iha tinan 1997-2003
·
Nudar
koordenadora ba Katequistas, Apostolado da oração FOSCA, iha Manatuto iha tinan
1997-2003
·
Directora
da Escola Secundária Católica Santa Madalena de Canossa Ossú iha tinan
2004-2006
·
Koordenadora
ba Lider Pastoral Criança iha tinan iha Ossú iha tinan 2004-2006
·
Directora
da Escola Pre-Secundária Católica São Luis Gonzaga Suai iha tinan 2007 -2009
·
Koordenadores
ba professores Moral e Religião Católica
Distrito Suai iha tinan 2007-2009
·
Directora
da Escola Secundária Católica santa Madalena de Canossa Has-laran – Comoro iha
tinan 2010 to’o agora.
HISTORIA BADAK
MORIS NIAN
KONA BA ME.
FRANCELINA XIMENES FREITAS, FDCC
a.
SIMU SAGAUTE FO MOS SAUGATE
“Murak mean ne’e ami lori iha sana rai, atu hatudu katak kbit nebe iha,
ami ne’e Maromak
nian laos ema nian (2ko5. 4’7)”
Me.
Francelina, FdCC (Naran estimado Me. Franz) moris hosi familia simples iha
loron 01 de Agosto de 1970 iha suku Gari-Uai nebe conhecidu nudar muturabu
(karacter maka’as). Oan ba dasia hosi maun alin nain sanulu. Wainhira iha tinan
1976 konsekuencia politika partidaria hau hahu lakon Me. Franz nia aman no liu
fulan sia lakon tan ninia inan. Nune’e Me. Franz ninia edukasaun no formasaun
tomak hau simu hosi ninia maun boot no bin sira. Hosi sira mak Me. Franz buras nudar ema, no hosi sira mak
nia simu fiar no haburas fiar nudar sarani.
b.
Formação Intelectual
Hahu hau
nia escola primaria iha tinan 1979 – 1983 iha SDN 3 Gari-Uai, hafoin kontinua
escola pre-secundaria iha tinan 1983 – 1986, iha tinan 1986 -1989 remata Ensino
Secundario Geral . Hotu tiha iha ensino secundario Me. Franz sente Maromak bolu
nia atu tuir Nia liu hosi dalan vida religiosa iha kongregasaun Canossiana.
c.
Formação religiosa
Iha fulan
Agosto 1989 Me. Franz tama iha vieni e
vede Canossiana nian iha comunidade Madres Canossiana Balide (seminario menor
actual), hafoin iha tinan nebe hanesan superiores provincial simu nia tama iha postulante iha dia 7 de Dezembro
hamutuk ho kolega nain 4 no ami tuir formasaun iha comunidade Canossiana
Baucau. Depois tinan ida iha dia 8 de Dezembro 1990 tama ba Noviciado iha
comunidade Provincialato Lecidere. Iha dia 8 de Dezembro de 1992 halo primeira
profissaun Religiosa hamutuk ho kolega nain tolu iha comunidade provincialato
Becora. Me. Franz nia superiores maiores (iha tempo Madre Provincial Me. Carla
Manzoni,FdCC) fo opurtunidade kontinua estudo ensino superior iha IPI-Filial Dili hodi hasai kursu
Katequetika hosi 1993-1997. Nia hatan ba Na’i hodi hola parte kompletamente ba
familia religiosa Canossiana iha dia 8 de Dezembro de 1998.
d.
Esperiencia de Servisu
Iha tinan
1993-1997, Me. Franz escola dadaun iha IPI-FD halo apostolado iha Paroquia
Becora sai facilitadora ba grupo S.Tiago no simu knar atu domingo – domingo
halo pastoral, liturgia da Palavra, katekese iha estasaun Metinaro no Manleu.
Iha fulan Maio tinan 1997 wainhira prepara an hela ba ezame final, Me. Franz
simu fali Obediencia hosi Madre Provincial atu ba loke fali comunidade
Canossiana Manatuto nebe taka tiha depois de funu japanesa nian. Ho ksolok nia
simu obediencia ida ne’e, maibe tamba percisa remata estudo mak nia transfere
comunidade Manatuto iha dia 27 de Agosto de 1997.
Wainhira
sei ezame hela Me. Franz simu tan knar hosi Pároco Paroquia Santo António
Manatuto (Pe. Mariano Soares) atu sai directora ba escola secundaria Santa
António Manatuto. Me. Franz mos haktuir
katak knar nebe nia simu husi Pároco Paroquia Santo António Manatuto mak sai
nudar primeira esperiencia ba nia atu lidera escola (directora).
Nudar
katekista Me. Franz latau ses hau nia
knar atu fo formasaun ba catequistas, katekumenus atu simu sacramento sira,
grupo Zeladores, grupo foinsa’e
Catolica, koordena Liturgia Paroquial no hala’o knar pastoral hodi visita familia iha bairo-bairo,
no estasaun missionaria sira. Me. Franz
haktuir tenik katak iha Manatuto mak nia aprende atu oinsa gere escola
ida, no nia realiza an nudar catequista Canossiana ida. Iha Manatuto duni mos
nia koko fo nia nia moris gratuitamente. Durante tinan nen nia laran iha
Manatuto (1997-2003) mak Me. Franz
realiza iha ninia an motto husi sira votos perpetua nebe dehan “Murak
mean ne’e ami lori iha sanan rai nia laran, atu
ema hare katak kbiit nebe ami iha, ne’e Na’i ninian no laos ema nian”
(2cor.4:7)
Iha
Setembro 2003 simu fali obediencia atu ba iha comundiade Canossiana Ossu hodi
kaer fali Escola secundaria Canossa Ossu nune’e mak iha fulan Dezembro muda ba
ossu. Nune’e hala’o fali knar nudar directora hosi tinan 2004 -2006 fulan
Janeiro. Tamba kleur demais ona mak superiores fo opurtunidade ba Me.
Franz atu halo agiornamentu iha
Philipina durante fulan sia nia laran no tuir mos kurso acompanhamento
formadores sira nian. Me. Franz fila
fali mai Timor iha fulan Janeiro 2007 no simu fali obediencia hosi Madre
Provincial Me. Rosa Sarmento, FdCC atu mai ajuda iha Pre-Secundaria Canossa
Comoro, liu deit fulan walu simu fali obediencia ba Comunidade Canossianas Suai
atu fo liman iha pastoral paroquial no gere fali escola paroquia nian
pre-secundaria S. Luis Gonzaga hosi tinan 2007 – 2009; simu fali obediencia
hosi Madre Provincial foun Me. Juliana da Costa, FdCC atu mai fali Dili hodi
kontinua ninia estudo iha ICR atu hasai Licenciatura ba formasaun ba
Professores Moral e religiaun.
Iha loron
14 de Outubro de 2009 iha loraik Madre Provincial Me. Juliana da Costa, FdCC
bolu Me. Franz hodi fo obediencia atu
bele troka Ir. Ervinia nia fatin hodi hala’o knar nu’udar Directora ba Ensino
Secundário Geral Católica Sta. Madalena de Canossa Has Laran Comoro. Me.
Franz haktuir katak nia atrapalha oituan
wainhira rona obediencia ida ne’e tamba wainhira nia muda hosi Suai mai, knar
nebe Superiores fo ba nia mak atu kontinua estuda hodi hasai Licenciatura iha
ICR no ajuda hanorin deit iha Escola nebe besik.
Hau (Me.
Franz) tauk tamba estuda ho hau nia idade ne’e sei dificil se halo buat rua
dala ida; los katak, hau iha ona
esperiencia nudar directora maibe hau tauk tamba durante ne’e hau directora iha
foho deit laos iha cidade. Ida ne’e ba dahuluk mak superiores maiores fo
obediencia atu sai directora iha cidade. Me. Franz sente tauk tamba estudantes foho ho cidade
lahanesan, inan-aman foho no cidade mos lahanesan, professores foho no cidade
lahanesan. Hau (Me. Franz) tauk liu tan hodi hanoin, sera´que hau kontinua
visaun, misaun no objectivu nebe durante
ne’e directores anterior sira hahu ona? Sera’ que hau bele gere escola ne’e
nudar Filhas da Caridade serva dos pobres? Tenik Me. Franz.
Maske ho
tauk no nakdedar ho fiar metin hateke ba Jesus Cruxificado nebe kolu an hosi
buat hotu domin deit mak lae, hamosu iha nia (Me. Franz ) forsa ida nune’e nia
dehan ba ninia an “Jesus mos atu simu krus Nia kosar kahur ho ran maibe tamba
obedece ba Nia Aman mundo hetan salvasaun”. Ho fiar ba grasa obediencia nian no harohan daet
Santa Madalena de Canossa no mos hare ba Santa Josefina Bakhita nia moris
simples Me. Franz hatan “sim” dala ida
tan ba Maromak liu hosi Madre provincial hodi simu tan knar ida ne’e. Me. Franz hatutan tan katak nia husu nafatin grasa ba
Na’i atu nia bele eserce knar ida ne’e hanesan Canossiana katak nia (Me. Franz)
laos deit directora simples ida nebe iha responsabilidade ba educação perante
Nação maibe iha mos responsabilidade
moral perante Kreda no Congregação ida nian.
Iha dia 26
de Janeiro de 2010 hamutuk directores da escola hosi Pre-escolar , Ensino
Basico to’o Ensino Secundario simu posse hosi Madre Directora Fundação Canossa
nian hodi eserce tan kargu ida
ne’e.Hala’o hela knar rua, nudar estudante no aomesmu tempo nudar directora
ne’e laos facil maibe Maromak nia graça lori nia bele halo hotu ninia estudo
iha 2012.
Hare ba
esperiencia iha Escola Secundaria Católica Sta. Madalena de Canossa nebe
tinan-tinan ema hadau malu atu tama iha escola nebe nia lidera, Me. Franz hili topiku ba ninia skripsi “FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUHI
PREFERENSI MASYARAKAT DALAM MEMILIH SEKOLAH MENENGAH UMUM KATOLIK SANTA
MADALENA DE CANOSSA.” (“Factores nebe fo influencia ba preferencia sociedade atu hili Ensino
Secundario geral católica Santa Madalena de Canossa”)
Iha duni
2012 ne’e mos tenke implementa fali curriculo foun ba ensino secundaria, hosi
primeiro ano estudantes tenke hili ona especialiasasaun nebe edukasaun nacional
oferece rua mak hanesan “Ciencias e Tecnologias no Ciencia Sociais e
Humanidades”. Hahu tinan ne’e mos ami (Me. Franz nudaar directora ho nia
estrutura tomak) loke escola dader-loraik. Todan atu loke tan escola loraik
maibe tamba inan – aman barak hakarak hatama sira nia oan iha escola ne’e,mak
hamutuk ho professores sira ami loke turno rua. Tamba esigencia curriculo foun
tenke favorece tan lab computadores no lab ba ciencia naturais. Fo graça ba
Maromak tamba inan-aman estudante sira nian suporta maka’as tebes ami (Me.
Franz nudaar directora ho nia estrutura tomak) ladun hetan dificuldade atu
implementa curriculo foun, so livros deit mak tarde maibe aulas lao nafatin
tamba professores sira quase tuir hotu formasaun ba curriculo foun no balun sai
formador.
Hare ba
necessidades inan-aman nian nebe hakarak atu hatama sira nia oan iha Escola
Secundaria Geral Católica Sta. Madalena de Canossa Has Laran Comoro Dili mak
(Me. Franz nudaar directora ho nia estrutura tomak) tur hamutuk professores, Madre Superiora Comunidade (Me.
Lucia de Deus,FdCC) decide atu loke turno rua, escola dader no loraik. Nune’e
hahu implementa curriculo foun ho esperiencia foun escola turno rua.
Iha tinan
2012 fulan Fevereiro simu obediencia hosi Superiores Maiores atu sai
Concelheira Provincial ba periodo 2012-2014; no iha tinan 2012 fulan Maio
remata Licenciado nian.